Шығыс Қазақстан облысының мемлекеттік архиві және оның филиалдары

«Атын өзгерту тарихынан»

«Атын өзгерту тарихынан»
(Лениногор қаласының Риддер қаласы болып қайта атануының 20 жылдығына) 

Шығыс Қазақстанның әкімшілік-аумақтық құрылысы 1920-2002 жылдары үлкен өзгерістер мен қайта құрулардың күрделі жолынан өтті: Жаңа облыстар, аудандар, қалалар, ауылдар құрылды; әкімшілік бағыныстылықта өзгерістер болды, облыстың көптеген елді мекендері қайта аталды, бұл ұлттық топонимиканың жандануымен, байырғы тарихи-географиялық атаулардың қалпына келуімен байланысты болды қазақ топонимдерін орыс тіліне транскрипциялауды ретке келтіру арқылы жүзеге асырылады.
1920 жылдың [тамызында] Риддер болысы құрамындағы Риддер ауылы Змеиногорск уезінен Өскемен уезіне көшті, 1927 жылдың 26 ақпанында Риддер жұмыс поселкесі болып қайта аталды, ол 1928 жылдың 17 қаңтарында Риддер, Өскемен уезінің Краснооктябрь және Тархан болыстарының бөлімдерінен құрылды. (1928 жылдың 3 қыркүйегінде БОСУбекітілген).
Ауылдық кеңестер: Риддер, Стреженский, Попереченский, Запорожье-Дубовский, Бутаковский, Орловский, Александровский, Черемшанский, Зимовский, Пихтовский.
Қазақ АССР ОСК Президиумының 1931 жылдың 11 қыркүйегіндегі қаулысымен Өскемен ауданының құрамына Глубокое, Черногория ауыл кеңестері берілді.
Қазақ АССР ОСК Президиумының 1932 жылдың 1 қаңтарындағы және 7 қаңтардағы қаулысымен Риддер қаласы дербес әкімшілік бірлік болып бөлінді (Риддер қалалық кеңесі). Ауданның ауылдық кеңестері Өскемен ауданына берілді.
Қазақ АССР ОСК Президиумының 1932 жылдың 1 қаңтарындағы және 7 қаңтардағы қаулысымен Риддер қаласы дербес әкімшілік бірлік болып бөлінді (Риддер қалалық кеңесі). Ауданның ауылдық кеңестері Өскемен ауданына берілді.
БОСУ 1934 жылдың 10 ақпанындағы қаулысымен Өскемен ауданындағы Риддер ауылы бұрынғы атауын сақтай отырып, қала болып қайта құрылды.
1934 жылдың 13 тамызыда Өскемен ауданынан Черемшан, Бутаков ауылдық кеңестері Риддер қалалық кеңесінің әкімшілік бағынысына аударылды.
Шығыс Қазақстан облыстық атқару комитетінің 1935 жылдың 24 ақпанындағы қаулысымен Риддер ауданында Александровский, Бутаковский, Орловский, Попереченский, Черемшанский ауылдық кеңестері бекітілді.
БОСУ-тың 1935 жылдың 31 желтоқсанындағы қаулысымен 1935 жылдың 31 қаңтарындағы қаулы редакциясы өзгертілді: «Риддер ауданының» орнына «Риддер қаласын оған ауылдық жерлерді қоса отырып» оқу керек.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1939 жылдың 16 қазанындағы Жарлығымен Риддер қаласының қала маңы аймағының құрамынан жаңадан құрылған Верх-Уба ауданына Александровский және Орлов ауылдық кеңестері берілдіҚазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1940 жылғы 25 маусымдағы Жарлығымен Пахотный жұмысшы кенті Верх-Уба ауданынан Риддер қаласына көшірілді.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1940 жылдың 30 қарашасындағы Жарлығымен «Бірінші мамыр» колхозы Риддер қаласынан Киров ауданының Бобровка ауылдық кеңесіне аударылды.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1941 жылғы 6 ақпандағы Жарлығымен Риддер қаласы Лениногор қаласы болып қайта аталды.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1951 жылғы 18 қазандағы Жарлығымен егістік поссоветі Лениногор қалалық Кеңесінің Әкімшілік бағынысынан Верх-Уба ауданының құрамына енгізілді.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1960 жылдың 30 сәуіріндегі Жарлығымен Үлбастроев поссоветінің бірінші ауданының кенті Лениногор қаласының қалалық шегіне енгізілді.
«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабын және «Қазақстан Республикасының Әкімшілік құрылысы туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 5, 13-баптарын басшылыққа ала отырып, қалалық ономастика комиссиясының қорытындыларын және халықтың пікірін ескере отырып, Леногор қалалық мәслихаты депутаттарды Лениногор қаласына тарихи атауын Риддерді қайтаруға шешім қабылдады.
Қазақстан Республикасы Президентінің 2002 жылдың 28 маусымындағы Жарлығымен Лениногор қаласы Риддер қаласы болып қайта аталды.
Қазіргі уақытта Риддер қаласы – Шығыс Қазақстан облысының өнеркәсіптік өңірі. Экономиканың негізі тау-кен өнеркәсібі және металлургия саласы болып табылады.
Өнеркәсіпті әлеует пен табиғи деректердің бірегейлігі жаяу туризмді, альпинизмді, тау өзендері бойынша қорытпаларды, автомобильдік туризмді, мототуризмді, велотуризмді, шаңғы және тау шаңғысы туризмін және басқа да бағыттарды дамытуға мүмкіндік береді. 

Қолданылған құжаттар: қ.СИФ «Лениногор шындығы» от 05.07.2002 ж.; қ.17, тіз.3, іс.109, беттер.1, 8, 13-14а.ж., 25., 59.,                                          
Шығыс Қазақстан Әкімшілік-аумақтық бөлінісінің тарихы бойынша анықтамалық 1920-200