Шығыс Қазақстан облысының мемлекеттік архиві және оның филиалдары

«Естелікті сақтау»

(жазушы, КСРО Жазушылар одағының мүшесі, запастағы подполковник, Лениногор қаласының құрметті азаматы Владимир Николаевич Петровтың туғанына 90 жыл.)
Адам қайтыс болған кезде ол туралы     
соңғы естеліктерде ғайып болады.
                                     (Джоан Роулинг) 

Владимир Николаевич Петров 1927 жылдың 29 наурызында бұрынғы әскери Николай Лукич пен казачка Таисия Арсеньевна Петровтардың отбасында, Өскемен уезінің Риддер жұмыс кентінде, қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Риддер қаласында дүниеге келген.

Алғашқы екі сыныпты Владимир Петров Риддер мектебінде оқыды, содан кейін Кішіульба жеті жылдық мектебінде оқуын жалғастырды. Жазушы мектеп жылдары туралы былай деп еске алды: «... әдебиетті ұнатпады: олар кейіпкерлерді  «оң және теріс деп бөлді», «жоспарларды ашу», сюжеттерді қайталау және т.б. Осыған байланысты мен «берілген классиканы» дерлік оқымадым – бұл қызық емес еді, өйткені мазмұнын сабақта алдын-ала хабарланатын болатын. Мен алғаш рет ересек кезімде көп оқи бастадым, мүмкін бұл жақсылыққа орай...».

Жеті жылдық мектепті бітіргеннен кейін В.Н. Петров «Алтайполиметалл» комбинатының Лениногор кен басқармасының механикалық цехында токарь болып жұмыс істеді. 1942 жылы Украина Кеңестік Социалистік Республикасының Харьков қаласынан Лениногор қаласына (Риддер қаласы) көшірілген артиллериялық арнайы мектепке (артарнайымектеп) оқуға түсті.

1944 жылдың жазында 17 жасар Владимир Петров өз еркімен әскерге кетіп, Павлодар әскери авиамектебіне алты айлық курсқа қабылданды. Алғашқы тәуелсіз ұшу кезінде курсант өзінін кінәсі емес үшін апатқа ұшырады. В.Н. Петров қайтыс бола жаздады, ол ұзақ уақыт бойы ауруханада болды, сол жерде ұшқыш мерген болу арманы құлдырай бастады, бірақ оны ерекше шыдамдылығы мен төзімділігі аман сақтап қалды. Ол бомбардирлер мектебіне қабылдануға қол жеткізді. 1945 жылдың науырызында Владимир Николаевич Мичурин авиамектебіне бомбалаушы авиация екінші ұшқыштардың жеделдетілген курстарына түсті. Бірақ екінші комиссияның қабылдау кезінде ол ұшудан шеттетілді, аспанға жол жабылды – апаттың салдарынан. Ұшу мүмкіндігін жоғалтқан соң Владимир Петров авиацияда қалып, Харьков арнайы байланыс мектебіне түсті.

В.Н. Петровтың естеліктерінен: «1948 жылы Харьков әскери авиациялық байланыс училищесін лейтенант болып бітірді. Демобилизацияға дейін соңғы 12 жыл Говоров атындағы әскери-инженерлік радиотехника академиясында қызмет етті, сабақ берді. Ол 1975 жылдың көктемінде запасқа шықты, содан кейін бірнеше жыл Украина жазушылар Одағының Харьков ұйымының төрағасы болды. Ал 1979 жылдың күзінен бастап толығымен шығармашылық жұмысқа ауысты…

Лейтенант-авиатехник В.Н. Петров, 1950ж.

Жазушы болғым келмеген. Теңіз туралы армандадым (тіпті білегіме зәкір белгісін салып алдым), бірақ ұшқыш болдым. Және өте риза болдым, кем дегенде, жастық шағымда. Әскери қызметті жақсы көрдім, қуана қабылдадым – тіпті «саптық» ұнады. Сондықтан 30 армия жылым қызықты, бай және байқалмай өтті. Бұл өмірімнің ең жақсы жылдары болды, әрине, балалық шақтан басқа...».

Жазушының әдеби өмірбаяны 1955 жылдың 5 маусымында Ленинград әскери округінің «Отанды қорғау» газетінде алғашқы әңгімесі жарияланған кезде басталды (аты белгісіз). 1959 жылы оның алғашқы кітабы жарық көрді: «Батальон шабуылға шығады», содан «Зымырандар аспанды қорғайды», «Қанаттарыңа сен», «Жақсы адамдар барлаушылар». В.Н. Петровпен барлығы 30-дан астам кітап жарық көрді. Ең ауқымды әңгіме – төрт романнан тұратын «Жалпы параллель» тетралогиясы: «Румянцев» операциясы», «Қару-жараққа қарсы «Фау», «Альпі бекінісі» және «Черемша», жазушының балалық шағы мен жастық шағы өткен туған жеріне арналған романы.

Владимир Николаевичтің шығармашылық қалыптасуы «Кеңес жауынгері» журналымен тығыз байланысты, оның беттерінде 60 – 70 жылдарда 6 оқиға және оннан астам әңгімелер жарық көрді: «Тек жұлдыздар жоғары», «Марчиханың үстіндегі бұлттар», «Әлем көрінетін нүкте», «Морж азуы», ол журналдың екі әдеби байқауының лауреаты болды.

В.Н. Петров бірнеше жыл бойы Украина жазушылар Одағының Харьков бөлімшесін басқарды. 1964 жылдан бастап КСРО жазушылар Одағының мүшесі болған.

1979 жылы әскери-патриоттық әдебиетке қосқан үлкен шығармашылық үлесі үшін («Бірінші сиреналардың гарнизондары», «Ракетчиктер», «Үрейлі жылтылдаған экрандар» және «Қызыған оқтар» кітаптары үшін) Владимир Николаевич А.Фадеев атындағы әдеби сыйлыққа (күміс медаль) және КСРО Қорғаныс Министрлігінің Құрметті дипломына ие болды. Сонымен қатар, ол 17 медальмен марапатталды, олардың екеуі «Әскери қызметі үшін» және Украина КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының Құрмет грамотасымен марапатталды. Владимир Петровтың әскери әңгімелері Кеңес Одағының барлық одақтас республикаларында, сондай – ақ шетелде аударылды және жарық көрді.

1985 жылы В.Н. Петровтың «Үлкен алдау» және «Нақты бұрылыс» саяси романдары жарияланды.

1987 жылы Владимир Николаевич редакция алқасының мүшесі және «Прапор» журналының белсенді авторы болды, оның беттерінде оның барлық романдары мен әңгімелері жарияланды.

Ауыр жұмыс В.Н. Петровты 1990 жылдың қыркүйегінде инфарктпен ауруханаға алып келді. Ауруханадан шыққанан кейін жазушы қайтандан жұысына кірісті. Ол «Позиция» журналын шығара бастады. Бас редактор ретінде Владимир Николаевич түрлі көзқарастағы адамдарды: жазушыларды, ғалымдарды, саясаткерлерді, мәдениет және кино қайраткерлерін ынтымақтастыққа тартты. 1993 жылдың қаңтарында оның «Тікелей көру» детективтік әнгіме повесі жарық көрді.

Оның әдеби қызметі өмірінің соңғы күндеріне дейін жалғасты. Владимир Николаевич Петров 1993 жылдың 19 қазанында Украинадағы Харьков қаласының жанындағы саяжайда толық шығармашылық процесс кезінде қайтыс болды.

1984 ж. мамыр айында Лениногор қаласының еңбекшілерін коммунистік тәрбиелеуге қосқан зор үлесі үшін Владимир Николаевич Петровқа «Лениногор қаласының Құрметті азаматы» атағы берілді. Жерлес-жазушы туралы естелік сақталған, өйткені оның кітаптары жастарға арналған, олар қиындықтардан қорықпауға, мейірімді, батыл және адал болуға үйретеді.

"Құрметті азамат" атағын беру туралы протокол, 22.05.1984ж.

В.Н. Петров анасымен, 1984ж.